Öğrenme güçlüğü, bir çocuğun okuma, yazma, matematik gibi temel akademik becerilerde normal gelişim sürecine göre belirgin bir zorluk yaşaması durumudur. Bu durum, zekâ seviyesinin normal veya ortalamanın üzerinde olmasına rağmen, çocuğun öğrenme süreçlerinde kalıcı ve anlamlı bir güçlük yaşamasına yol açar. Öğrenme güçlüğü, bireysel farklılıklar gösterir ve genellikle okulda başarısızlık, düşük özsaygı ve öğrenmeye karşı isteksizlik gibi sonuçlar doğurabilir.
Öğrenme güçlüğü, farklı türlere ayrılabilir. Bunlar şunlardır:
• Okuma Güçlüğü (Disleksi): Okuma ve kelime tanıma becerilerinde belirgin zorluklar yaşanır.
• Yazma Güçlüğü (Disgrafi): Yazma becerilerinde, özellikle yazılı ifade ve yazı yazma hızında zorluk yaşanır.
• Matematik Güçlüğü (Diskalkuli): Sayılarla ilgili kavramları anlama ve matematiksel işlemleri yapma konusunda zorluklar görülür.
Disleksi, okuma ve yazma becerilerinde görülen özel bir öğrenme güçlüğüdür. Disleksiye sahip çocuklar, harfleri doğru okumakta, doğru sıralamakta ve anlamak konusunda zorlanırlar. Bu durum, çocukların akademik başarılarını etkileyebilir ancak zekâ düzeyleri genellikle normaldir.
Disleksi belirtileri çocuklarda farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Genel olarak şu durumlarla fark edilebilir:
• Okuma sırasında harf veya kelimeleri atlama veya ters okuma.
• Yazarken harfleri karıştırma, kelimeleri yanlış yazma.
• Kelimeleri doğru okuyamama ve anlamadıkları cümleleri tekrar tekrar okumaya çalışma.
• Zayıf yazılı ifade yeteneği, yazılı anlatımda karmaşıklık.
• Okuma ve yazmada daha yavaş ilerleme.
• Dil becerilerinde yavaş gelişim, özellikle okuma ve yazma öğretimiyle ilgili zorluklar.
Öğrenme güçlüğü, bazen başka gelişimsel bozukluklarla birlikte görülebilir:
• Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB): Öğrenme güçlüğü yaşayan çocuklar, dikkatlerini toplamakta ve konsantre olmakta da zorluk çekebilir.
• Dil Bozuklukları: Dil gelişimindeki gecikmeler, öğrenme güçlüklerini tetikleyebilir.
• Anksiyete ve Depresyon: Psikolojik bozukluklar, çocuğun öğrenme becerilerini etkileyebilir ve öğrenme güçlükleriyle birleşebilir.
• İşitsel ve Görsel İşlemleme Bozuklukları: Duyusal bozukluklar, öğrenme güçlüğüne yol açabilir.
Disleksi için müdahale, belirtiler fark edilir edilmez başlamalıdır. Erken tanı ve müdahale, çocuğun okuma ve yazma becerilerinde yaşadığı güçlüklerin üstesinden gelmesine yardımcı olabilir. Genellikle okul öncesi dönemde ya da ilkokulun ilk yıllarında terapiye başlanması önerilir.
Disleksi, kalıcı bir durumdur; ancak erken müdahale ile belirtiler büyük ölçüde iyileştirilebilir ve yönetilebilir. Çocuk, doğru eğitim ve terapi ile okuma, yazma ve diğer dil becerilerinde önemli ilerlemeler kaydedebilir. Disleksi tedavi edilmezse, bireyin okuma ve yazma becerilerindeki zorluklar, okulda ve sosyal hayatta daha belirgin hale gelebilir.
Özgül öğrenme güçlüğünde (örneğin disleksi, disgrafi, diskalkuli gibi) terapi süreci, çocuğun ihtiyaçlarına göre özelleştirilir. Genel olarak terapi süreci şu adımları içerir:
• Bireysel Değerlendirme: Terapist, çocuğun güçlü ve zayıf yönlerini belirler, öğrenme stilini analiz eder.
• Özel Eğitim ve Destek: Çocuğa uygun okuma, yazma, matematik ve diğer akademik beceriler için özel teknikler uygulanır.
• Tekrar ve Pekiştirme: Çocuğun zayıf olduğu alanlarda sürekli tekrar ve pekiştirme yapılır. Bu, öğrenilen bilgilerin pekişmesini sağlar.
• Aile İle İşbirliği: Ailelere, çocuklarına nasıl daha etkili yardımcı olabilecekleri hakkında bilgi verilir. Evde yapılan çalışmalar da terapiyi destekler.
Özgül öğrenme güçlüğü için uygulanan terapiler şunlardır:
• Dil Terapisi: Okuma, yazma ve diğer dil becerilerinin güçlendirilmesi için dil terapisi uygulanabilir.
• Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Çocukların öğrenme becerilerini geliştirmelerine yardımcı olmak için bilişsel ve duygusal yönleri ele alan terapilerdir.
• Özel Eğitim Programları: Disleksi ve diğer öğrenme güçlüklerinde çocuğa uygun eğitim programları geliştirilir. Bu programlar, çocuğun öğrenme hızına ve stiline göre uyarlanır.
• Multisensory Öğrenme Yöntemleri: Görsel, işitsel ve dokunsal yöntemlerin birleştirildiği öğrenme teknikleri, çocukların öğrenme güçlüklerini aşmalarına yardımcı olabilir.
Erken tanı ve sürekli destek, öğrenme güçlüğü yaşayan çocukların başarılı bir şekilde akademik becerilerini geliştirmelerine yardımcı olabilir.
